کاکتوس به هر گیاهی از خانواده گیاهان آبدار کاکتاسیا (Cactaceae) اطلاق می شود که به سبزی و گوشت دار بودن ساقه هایشان که نقشبرگ را ایفا می کنند، تیغ های رنگارنگ، اشکال و حالات متنوع رشد و ... معروف هستند.

گلهای گیاه کاکتوس که معمولا اندازه بزرگی دارند و به رنگ های زرد، سفید، قرمز و ارغوانی سایه دارمی باشند، بسیار ظریف و حساسهستند. گرده افشانی گونه های بسیاری از این گیاه ها در طبیعت توسط خفاش ها صورت می گیرد.

میوه کاکتوس معمولا خوراکی است و شکوفه آن که ساگورا (saguaro) نامیده می شود، به عنوان سمبل گل ایالت آریزونا شناخته شده

است.

این گیاه در اندازه های مختلف دیده می شود، از کاکتوس های کروی شکل کوچک گرفته تا کاکتوس های عظیمی که به درخت شبیهند.

خصوصیاتی همچون کوچکی سطح برگ ها، بزرگ و گوشتی بودن ساقه هایی که قادرند آب را به راحتی در خود ذخیره کنند و در نهایت ریشه

های محکم و گسترده آن ها سبب شده برای نواحی ای که دارای فصل گرم و خشک طولانی تری هستند، مناسب باشند.

هر چند گیاه کاکتوس برای آب و هوای صحرایی ساخته نشده، اما در قاره آمریکا در آب و هوای متغیر - از نواحی گرمسیری گرفته تا کانادا -

قابل مشاهده است.

اکثریت کاکتوس ها برای مدت بسیار کوتاهی در بهار شکوفه می دهند که در برخی مواقع این زمان از چندین ساعت تجاوز نمی کند. شکوفه ها

نسبت به نور بسیار حساس هستند و انواع مختلف کاکتوس ها در زمان مشخص و متفاوتی از روز می شکفند.

یکی از معروفترین کاکتوس ها با نام اختصاری سلنیسروس (Selenicereus) یا سی گرندیفلورا (C. Grandiflora) نوعی است که در شب می

شکفد. شکوفه های معطر آن پس از غروب خورشید باز می شوند و دوام آنها تنها یک شب است. در بسیاری از مکان های رویش این گیاه، از

گل این نوع کاکتوس برای تقدس بخشیدن به مراسم آیینی و جشن های مختلف استفاده می گردد.

بزرگترین گونه کاکتوس ها اپونتیا (Opuntia) نام دارد که انواع مختلف آن توسط ساقه ها که لوله ای شکل یا پهن هستند، قابل تمییز دادن

است. شکوفه های چندین نوع از این کاکتوس خوراکی است. 

  گیاهان تیره کاکتوس گوشتدار دارای ظاهری شبیه به هم و یکنواخت می باشند زیرا سازش بازندگی در محیط های گرم و خشک و ذخیره

آب فراوان موجب آن گردیده که عموماً ظاهری گوشتدار پیدا نمایند. پراکندگی آنها در نواحی گرم و مخصوصاً در نواحی آمریکا مانند کالیفرنیا ،

تکزاس ، مکزیک و غیره است. تعداد زیادی از آنها نیز به علت زیبایی خاصی که دارند در همه جا پرورش می یابند با تغییر شرایط محیط زندگی

بسهولت می توان در بعضی از آنها تغییرات کلی بوجود آورد مانند آنکه نمونه ای از آنها را که ساقه ای دراز به طول متجاوز از 15 متردارد می توان

به صورت گیاهی به ارتفاع چند سانتی متری در آورده در گلدانهای بسیار کوچک جای داد.

این تیره دارای تقریباً 2000 نوع گیاه است.

عموماً به استثنای معدودی فاقد برگ و یا دارای برگهائی تغییر شکل یافته به صورت خار میباشد ساقه گوشتدار آنها عموماً کلروفیل دار و به

اشکال مختلف کروی دراز ، ساده یا منشعب و غیره می باشند. گلهای آنها منفرد ، غالباً بزرگ و زیبا ، منظم ، کامل و نر - ماده است.

کاسبرگها ، گلبرگها و پرچم های آنها به تعداد زیاد و واقع بر روی یک خط مارپیچی است.

بعلاوه تمام مراحل تبدیل کاسبرگها به گلبرگ در آنها غالباً مشهود است. مادگی آنها مرکب از 4 تا 8 برچه است که مجموعاً تخمدانی یک خانه

و محتوی تخمک های فراوان با تمکن جانبی بوجود می آورند.میوه این گیاهان به صورت سته (بندرت خشک) و محتوی دانه های فراوان کم و

بیش آلبومن دار است عده ای از آنها مانند بعضی Opuntia ها و Pereskia ها (گیاهان مخصوص نواحی حاره آمریکا) میوه خوراکی دارند.

جنس های مهم این تیره عبارتند از :

Opuntia ( گونه250)

Echinocactus ( گونه300)

Epiphyllum (گونه25)